Tegen foie gras, tegen dierenleed: Active for Justice in Eindhoven

zondag 26 maart 2023

Een interessante ervaring! Die beleefde ik gisteravond, 25 maart 2023, toen ik mee deed met het eerste protest dat Active for Justice (AfJ) in Eindhoven tegen foie gras hield. Ik had al eerder naar zo’n protest gewild, maar het kwam er maar niet van. Gisteren was het dan toch zo ver. Het was een mooie actie, een actie die smaakt naar meer. En de actie maakt deel uit van een van de meest succesvolle actiecampagnges die er momenteel aan de gang zijn. Het aantal restaurants dat inmiddels dat verderfelijke foie gras uit het menu heeft gehaald, is intussen aanzienlijk. Waar gaat het over? En hoe ging het gisteren?

Foie gras is ganzenlever die verkregen wordt door ganzen kunstmatig in hoog tempo vet te mesten met dwangvoeding. Het is een luxeproduct, dat verkregen wordt door vreselijke wreedheid tegen dieren. Active for Justice, een groen-anarchistische actiegroep die zich momenteel vooral keert tegen moedwillig wegens commerciële motieven toegebracht dierenleed, heeft daartegen een campagne gelanceerd.

De opzet van de campagne is eenvoudig. Eerst zoekt AfJ uit welke restaurants in een stad foie gras op het menu hebben. Die restaurants krijgen een beargumenteerde oproep toe gemaild of zij dat product van dierenleed van de kaart willen halen. Doen ze dat? Mooi. Weigeren ze, of reageren ze niet? Dan volgt er actie, in de vorm van luidruchtige, van borden en spandoek voorziene, demonstratieve aanwezigheid van actievoerders voor het betreffende restaurant. Na enige tijd verhuist de groep actievoerders naar een volgend restaurant dat foie gras nog niet heeft afgeschaft. Zo worden per keer meerdere restaurants per stad bezocht in een demonstratie. Veelal doet men dezelfde restaurants dezelfde demonstratie twee maal aan. Zo’n demonstratie wordt dan later herhaald bij de restaurants die nog niet overstag zijn gegaan. In Utrecht is een handvol van zulke demonstraties geweest, in Haarlem is AfJ ook al van start. Gisteren was dus Eindhoven aan de beurt.

We verzamelden ons tegen de avond op het Stationsplein en liepen samen naar de Dommelstraat. Eerste doelwit: ‘La Dolce Vita’. Spandoek tevoorschijn met ‘Stop Foie Gras!’ Sommigen van ons met borden die iets van de wreedheid lieten zien. Sommigen van ons met een groen zwarte vlag. Leuzen roepen! ‘Haal foie gras van het menu!’ ‘Geen gans, geen eend, geen dier hoort in een kooitje!’ ‘There’s no excuse for animal abuse!’, bij een volgend restaurant ook ‘Dieren hebben rechten – stop foie gras!’ Na 20 luidruchtige minuten verplaatsten we ons naar L’Antonio, een paar deuren verder in dezelfde straat. Hetzelfde tafereel. We waren met tussen de tien en de vijftien mensen.

Een van ons had een megafoon, hielp mee de leuzen te roepen, en legde keer op keer kort maar luid uit dat het een schande was dat het restaurant die troep nog verkocht, dat het moest stoppen, en dat we terug zouden komen, keer op keer, tot foie gras van de kaart was gehaald. Politie en handhaving er bij, nauwlettend kijken wat er gebeurde. We stonden vlak voor het restaurant, megafoonroeper bij de ingang, een andere actievoerder hield soms een bord tegen het raam van de locatie. Nog een andere demonstrant deelde flyers uit aan eventueel belangstellende omstanders en voorbijgangers. Dat was de aanpak die we hanteerden.

Reacties? Gasten keken soms ongemakkelijk, soms lacherig. Af en toe iemand van het personeel, die keek ook niet heel erg happy. Lollig doende voorbijgangers die dingen riepen als ‘lekker vlees eten’, ‘Foie gras, lekker!’. Maar ook een enkel vriendelijk gezicht, opgestoken duim, bemoedigende opmerking. We zagen ook twee mensen naar binnen gaan, en binnen een paar minuten naar buiten komen om elders te gaan eten. Ongemak? Niet prettig, die herrie voor de deur? Tja, vraag dan even aan de restauranthouder om foie gras niet langer te verkopen, problem solved. Ik zag ook een groepje mensen dat op het overdekte terras zat, eerst lacherig doen maar even later toch maar naar binnen verkassen. Ongestoord uit eten in zon ‘n plek die geld beurt via dierenleed was eventjes geen optie.

Ook het tweede restaurant was na 20 tot 25 minuten van ons af. Nu trokken we – in optocht, spandoek nog altijd zichtbaar – het stadscentrum door, naar de Kleine berg, ook een straat met allerhande horeca. We namen onze posities wederom in, nu voor de deur van Bellevue. Daar was men voorbereid. Het terras was nog net geen vesting maar er was wel een hek omheen geplaatst. Naast het gebouw, bij een personeelsingang of zo, stonden twee security mensen, met een onvriendelijk dreigende blik in hun ogen. Wij weer aan de gang met onze leuze. Politie weer toezichthoudend vijftien meter verderop.

Hier was de sfeer af en toe onprettig. Iemand vond het nodig een auto tegen het been van een van ons, pal naast me, aan te rijden. Geen echte verwonding, wel intimiderend. Iemand anders liep achter me langs en gaf me een duw om er door te kunnen. Nog weer iemand anders kwam vanaf een schuin tegenover ons liggend terras agressief tegen ons aan schreeuwen. Politie sprak overigens een van deze agressieve mensen wel aan, het gezag had duidelijk geen zin in escalatie, en de agressie kwam te duidelijk niet van ons. Ik ga er overigens niet zomaar van uit dat die houding van het gezag bij soortgelijke acties zo blijft.

Na enige tijd hielden we het ook daar voor gezien. Nog even zingen, op de melodie van ‘Oh When The Saints’:

Wij komen terug
Wij komen terg
Wij komen terug met nog veel meer!

Weer in optocht verder, compleet met leuzengeroep: ‘Hey hey, ho ho, Foie gras has got to go!’ Maar de vierde locatie, net buiten het stadscentrum, was volgens info op de voordeur zowel op zaterdag s als zondag gesloten, en het zag er inderdaad duister uit. Dus gingen we terug, naar de Dommelstraat, om de twee eerdere doelwitten daar nogmaals verbaal te bestoken. Daar bereikte de actie het stadium van daadwerkelijke humor. Onze megafoonbediener riep niet alleen door het ding, maar haalde er ook sirenegeloei uit. Na enige tijd zette de restauranthouder van Dolce Vita daarop de muziek loeihard. Ik vermoed dat niet alle gasten dat een vergroting van hun comfort hebben gevonden. En escaleren konden wij ook, er verscheen een tweede megafoon, ook met sirene-herrie. Haha.

Op een gegeven moment verscheen er iemand aan het raam boven het restaurant. De eigenaar? Een bewoner die de herrie gewoon zat was? Geen idee. Hoe dan ook, hij had een emmer in zijn hand, kennelijk met water gevuld. Hij gooide die leeg in onze richting. Jammer voor hem kwam het water niet zo ver: het belandde op het doek waarmee het terras was overdekt, en droop deels door een spleet op of langs de twee gasten die daar zaten te eten. Friendly water, weer eens wat anders dan friendly fire. Even later zag ik een agent aanbellen bij de voordeur naast het restaurant. Die vonden het vast weer tijd voor de-escalatie. Welja. Zolang we op zulk politie-optreden maar niet gaan rekenen. Het blijft immers politie.

Even later vertrokken we, onder het gezang van ‘ we komen terug!’ We deden ons ding ook nog even bij Antonio’s, en sloten vervolgens de actie af. Daarbij kletsten we nog even met de twee gasten die onder het friendly water terecht waren gekomen, Die waren niet heel erg nat, en reageerden opvallend positief op onze actie. Ze zagen het punt nadat we dat duidelijk had weten te maken, en namen een flyer mee. Mooi slot na mooie actie!

Samen liepen we terug naar het stationsplein, waar we even een rondje feedback deden en vervolgens afscheid namen, tot een volgende keer. Op een afstandje, jawel: nog steeds twee agenten. Je weet immers maar nooit wat die actievoerders allemaal nog voor boosaardigs van plan zouden kunnen zijn, niet waar?

Al met al was het een goede ervaring, met gespannen maar ook hoogst vermakelijke momenten. Natuurlijk komen we terug in Eindhoven, we zingen dat niet voor niks. En het zal stelligt niet bij zulke actie in Utrecht, Haarlem, Eindhoven blijven, want aan andere plekken waaronder Tilburg wordt inmiddels ook gewerkt…

Active for Justice is online te vinden via http://activeforjustice.nl/

Peter Storm