Verkiezingen blabla. Intussen gedijt de strijd!

dinsdag 14 maart 2023

Ja, verkiezingen morgen, 15 maart 2023, bladiebladiebla. Ja, rechts dreigt griezelig succesvol te worden. Het lijkt alsof veel linkse en radicale mensen door die dreiging bevangen en bijna lamgeslagen zijn. Maar vergeet dit niet. De stembus is niet de straat! Provinciale Staten en Eerste Kamer zijn niet de maatschappij! De verkiezingen zijn niet de strijd! Vandaar, eventjes tegen de ogenschijnlijke rechtse overmacht in: buitenparlementaire linkse bewegingen zijn in zeker 10 jaar niet zo sterk, veelvormig en effectief geweest.(1)

Activisme aan de linkerflank, van onderen op en uit radicale hoek leeft en groeit. Nog maar een handvol jaren geleden hoefde ik niet elk weekend kiezen welke actie ik deed, en welke ik daarom skipte. Kijk hoe het nu is! Komende zaterdag, 18 maart ga ik weer naar Kappen met Kolen, gezellig voor een trein vol steekkool zitten als het weer lukt. Misschien ga ik na afloop ook nog meedoen met Active for Justice in Utrecht, tegen foie gras demonstreren. Op dezelfde dag is er een antiracisme-demonstratie, maar die laat ik dus schieten. Op zaterdag 25 maart ben ik op een woonprotest in Zaandam, waardoor ik niet naar een XR-actie bij vliegveld Eindhoven kan. Afgelopen zaterdag kon ik niet naar de A12 omdat ik dezelfde avond in ieder geval bij aan actie tegen een FVD-bijeenkomst wilde zijn. Keuzes (en keuzestress), keer op keer! Andere actievoerders staan keer op keer voor soortgelijke afwegingen. Dat is allemaal wel eens anders geweest: de jaren waarin er drie, vier of zes weken tussen de ene en de andere voor mij relevante actie zaten, herinner ik me nog.

Voorbeelden: 1. Klimaatactivisme, in en om Extinction Rebellion (XR)! Nee, XR is niet perfect. Die geweldloosheid-als-dogma en de houding van ‘respect voor politie’ die XR bij deelnemers wil zien, dat knelt en perkt de boel in. De grote verbazing waarmee vanuit XR wordt gereageerd op het escalerende politiegeweld – de ruwe mishandeling die met arrestaties gepaard gaat of er op volgt, inmiddels ook de inzet van waterkanonnen – doet deels wat naïef, deels ook wat gekunsteld aan. Alsof er oprecht reden tot verbazing is als de staat haar orde hardhandig oplegt en handhaaft.

Maar hey! XR heeft wel echt iets losgemaakt, iets dat gaat verder dan ‘gewoon’ demonstreren. Het is lang geleden dat aan burgerlijke ongehoorzaamheid zulke grote en nog steeds groeiende aantallen mensen deelnamen, met vooral keer op keer die A12-blokkades tegen fossiele brandstoffen. XR groeit als kool en trekt aandacht, niet alleen naar haar acties maar wel degelijk ook naar de thematiek waar de actie over gaan. De fossiele subsidies staan nog volop in de schijnwerpers, en ja, XR heeft daaraan bijgedragen.

En in de flank van XR, deels overlappend qua deelname en organisatie, zien we andere klimaatacties, minder opvallend maar soms radicaler. Directe acties, in sommige gevallen. Ik noem hier heel graag Kappen met Kolen(2), dat al sinds vorig jaar iets vaker dan maandelijks blokkades van klimaatdestructieve kolentreinen blokkeert. Daadwerkelijke vertraging, daadwerkelijke schade aan het fossiele kapitalisme, daadwerkelijk effect, Directe actie, niet enkel burgerlijke gehoorzaamheid. Vooralsnog heel kleinschalig wegens het nog geringe aantal deelnemers. Maar aan dat kleine aantal kun jij iets doen!

Voorbeelden 2: de strijd tegen woningnood! Ik noem de reeks woonprotesten. Eerst een reeks in 2021-2022, in Amsterdam, Rotterdam, Arnhem, Den Haag, Utrecht, Leiden, Delft, Tilburg, en dit lijstje is niet compleet… En inmiddels zijn er weer nieuwe in aantocht. Op 26 februari, met de dappere confrontatie van demonstranten met de politie om doorgang in de Kalverstraat te krijgen. In Zaandam is er op 25 maart weer een, en op 26 maart is Arnhem weer aan de beurt…

Daaromheen en er tussendoor: kraken! Eepaald niet alleen Amsterdam waar we in 2021 Hotel Mokum en in 2022 de Waldeck Pyrmont zagen, maar Leeuwarden war de gekraakte bioscoop Kino maandenlang een magneet was voor krakers en anarchos van dichtbij en ver weg; Zaandam, Den Bosch, Groningen waar het Kraaienest een tijdlang een glorieus kraakbolwerk was, in Utrecht en meer. De meeste van deze bolwerken zijn waren slechts tijdelijk in krakershanden. Maar voor elk ge ontruimde of onder druk verlaten pand komen er weer nieuwe. 2021 en 2022 zijn jaren van herleving van kraakstrijd, en dat gaat in 2023 vrolijk verder. Wanner zijn we sterk genoeg om er een kraakpand succesvol tegen ontruiming tegen verdedigen?.

Voorbeelden 3: anarcho-dierenactivisme! Hier noem ik met groot plezier de campagne van Active 4 Justice(3), http://activeforjustice.nl die restaurant na restaurant met pittige demonstraties ertoe beweegt om foie gras – via dwangvoeding van ganzen verkregen ganzenlever – van het menu te halen. Groen anarchisme leeft en groeit!

Voorbeelden 4: de stakingen voor loonsverhogingen die de enorme prijsstijgingen ten minste bij kunnen houden! Er is al maanden een heuse stakingsgolf gaande.’ Staken syteekt aan, vooral sinds afgelopen najaar. De stakingen bij de NS hebben ervoor gezorgd dat werknemers in andere secroren zich ervan bewust worden dat ook zij een hoger loon kunnen eisen’, aldus iemand van de vakbondsfederatie FNV in een artikel op Nu.nl op 17 februari 2023.(4) In 2022 hadden we stakingen bij NS, inmiddels hebben we vuilnisophalers gehad, zijn buschauffeurs in streekvervoer bezig, net als Bijenkorfmensen. Ja, vakbondsbestuurders hebben vaak nog regie. Maar het zijn zelfs dan de arbeiders zelf die staken! Er beweegt dus ook op de werkplek iets. Er zijn ook rechtstreeks radicale arbeidersinitiatieven bezig. Zo is er bijvoorbeeld al jarenlang het Solidariteitsnetwerk Vloerwerk.

Zo kan ik doorgaan. Er is antipatriarchale, feministische strijd, bijvoorbeeld met demonstraties in voorjaar en zomer 2022 in Amsterdam en Tilburg voor abortusvrijheid, naar aanleiding vande griezelige afbraak van die vrijheid in de VS. In 2021-2022 was er een reeks prachtige en aangrijpende Transzorg Nu demo’s. Er is de vasthoudende actiewereld rond Amelisweerd, waar weer eens een bos door snelweg wordt bedreigd. Er zijn her en der kleine antiracistische en antifascistische acties, en nu en dan een grotere demo rond dat thema zoals op 18 maart 2023. Ga zo maar door.

En in veel van die strijdtonelen doen anarchisten wat ze kunnen om vuurtjes aan te a wakkeren. De aanwezigheid van black blocks, zwarte blokken van actievoerders waarin deelnemers zich allemaal zwart en zo onherkenbaar mogelijk kleden om militant en relatief veilig en beschermd hun ding te doen, bijvoorbeeld tijdens bredere demonstraties zoals die woonprotesten is een vooral maar niet uitsluitend door anarchisten bedreven tactiek. Op woonprotesten is de verschijning van zo’n black block inmiddels gangbaar, en voor mededemonstranten welhaast vanzelfsprekend geworden. Opvallend: waar de politie dat black blok aanvalt, daar laten andere actievoerders herhaaldelijk solidariteit blijken door niet door te lopen maar te blijven staan. Anarchisten vormen een door mede-activisten gewaardeerd onderdeel van de strijd, en dat is wel eens anders geweest.

Anarchisten helpen ook het vuur in klimaatacties verder op te stoken, op XR-blokkades en in Kappen met Kolen waar ik sinds november zelf keer op keer aan aan deel neem. Anarchisten ontsteken de vuurtjes ook zelf, zoals in de zwart-groene campagne Active for Justice. Graag zag ik anarchistisch vuur ontbranden en en om de huidige stakingsstrijd, maar het is zeer goed mogelijk dat dit ook al wel gebeurt.

Is alles geweldig aan het actiefront? Geenszins! Ik zie grote hiaten qua thematiek. Ik mis actoieve solidariteit tegenover de snel escalerende onderdrukking van Palestijnen, van militair moorddadig geld tot en tot en met progroms van Joodse kolonisten tegen Palestijnen. Ik mis een bottom-up campagne tegen corona en tegen het kabinetsbeleid dat ons dat virus opdringt. Dat vind ik een blamage, juist ook voor ons als anarchisten die in principe het arsenaal aan passende argumenten en methoden voor zoiets hebben. Er is wel meer te noemen. Maar ook aan deze tekorten wordt gewerkt…

Hoe dan ook: de overwegende indruk is er echt wel een van een groeiende buitenparlementaire actiegolf, met steeds nieuwe deelnemers en met anarchisten in de acties met een hoognodige solidaire en antiautoritaire inbreng in de strijd. Nee, dit is geen tijd om te jammeren over hoe oppermachtig rechts is. Rechts is niet oppermachtig. Het kapitaal is niet oppermachtig. De staat is niet oppermachtig. The fight is on! Ik zie je op straat, of waar dan ook buiten de stembus waar de strijd maar zinnig wordt gevoerd.

Noten:

(1) Dit artikel is begonnen als thread op twitter, op mijn account @Ravotrinfo1 Die vond ik goede aarde, merkte ik. Maar het was met nummering en dergelijke ook weer een beetje een zootje geworden, en bovendien leek uitbreiding hier en daar me zinnig. Vandaar dat er ik het tot artikel heb omgewerkt.

(2) website Kappen met Kolen: https://kappenmetkolen.squarespace.com/

(3) website Active for Justice: http://activeforjustice.nl

(4) Zie bijvoorbeeld: Ertan basekin, ‘De ene staking steekt de andere aan: steeds meer mensen komen in actie’, Nu.nl, 17 februari 2023, https://www.nu.nl/economie/6251579/de-ene-staking-steekt-de-andere-aan-steeds-meer-mensen-komen-in-actie.html

Peter Storm