Een goede dag! Een opstandige dag!

zaterdag 23 april 2023

Vandaag is een goede dag voor de arbeidersstrijd, de solidariteit en de anarchie. Dankzij de stakers op Schiphol vanochtend. De staking zelf is voorbij, maar de klap die stakers aan KLM en Schiphol uitdeelden, dreunt na. Hulde aan die stakers, en moge hun voorbeeld veel worden gevolgd!

Het zal weinigen zijn ontgaan, want nieuws en Twitter staan er vol van. Afgelopen ochtend legden personeelsleden bij de bagageverwerking op Schiphol het werk neer. Ze zijn de enorme werkdruk al langer meer dan zat. Ik citeer de NOS.(1)‘ Een woordvoerder van vakbond FNV benadrukt dat het om een wilde staking gaat, die niet door de vakbond is georganiseerd. Aanleiding was volgens hem de mededeling van de KLM dat er vanwege vakantiedrukte extern personeel zou worden ingezet.’ KLM had gewoon ook extra personeel in dienst kunnen nemen, tegen een fatsoenlijk salaris en met draaglijke werktijden. Maar dat zal wel duurder zijn. Hoe dan ook, deze aankondiging was de druppel. ‘Het personeel heeft donderdagavond de mail gehad en de emoties liepen gisteren hoog op. Dat kwam deze ochtend tot uitbarsting. Ze hebben zich in de kantine verzameld en besloten niet naar buiten te gaan’, aldus de zegspersoon van de FNV.

Staking dus. Groot gelijk! En een wilde staking bovendien, met het initiatief in handen van betrokken arbeiders zelf, en niet in die van vakbondsbestuurders die doorgaans al een compromis hebben bedacht voor een vakbondsstaking goed en wel is gelanceerd. Deze arbeiders wachtten niet langer. Deze arbeiders doen het zelf. Petje af. Dit soort initiatief is hoognodig, tegen kapitalisten overal die arbeiders zo lang en zo hard mogelijk laten werken, tegen een zo laag mogelijk loon en met zo mager mogelijke arbeidsvoorwaarden. De arbeiders op Schiphol snapten: als we niks doen, wordt er geen rekening met ons gehouden. Ze handelden naar dat inzicht. Mooi zo.

Over die werkdruk en de slechte arbeidsvoorwaarden is meer te zeggen. KLM Moet het in hoge mate hebben, net van mensen voor wie A Nederland start- of eindplaats van de vliegreis is, maar van mensen die op Schiphol overstappen. Bij dat overstappen is afhandeling van bagage een factor. Dat zo goedkoop mogelijk regelen hoort bij het verdienmodel van de KLM, zo legt Ties Joosten uit in een thread op Twitter.(2) Joosten is auteur van De Blauwe fabel, een boek over de KLM door de jaren heen. Joosten trekt uit de analyse van dat verdienmodel weliswaar een verkeerde conclusie uit, namelijk dat meer betalen gewoon niet kan omdat het verdienmodel dat niet toestaat. Je kunt, beste Ties, natuurlijk ook dat verdienmodel op de helling zetten, de directie-inkomens aanpakken en dergelijke. Dan kunnen die lonen best omhoog en dan kan die werkdruk best omlaag, via het in dienst nemen van meer mensen bijvoorbeeld. Ja, dat kost wat. Pech voor directeuren en aandeelhouders, maar dat is dus niet het probleem van de mensen die het werk moeten doen.

Natuurlijk worden we intussen overspoeld met de jammerklachten van zogenaamde – en heel af en toe vast ook wel echte – ‘hardwerkende Nederlanders’ – last hebben van de staking, niet op reis konden naar Spanje en wat voor ellende al niet meer. Die jammerklachten kwamen prominent in beeld. Wat ik hierboven citeer uit NOS-berichtgeving komt uit een artikel onder de titel: ‘Gedupeerde reizigers op chaotisch Schiphol: “Verheugden ons op Spaans terrasje”’ Die teleurstelling is natuurlijk veel belangrijker dan de permanente oververmoeidheid van onderbetaald KLM-personeel dat voor een terrasje in Amsterdam de tijd al nauwelijks krijgt. De passages over de staking zelf staan in de zevende alinea, na zes alinea’s reacties van passagiers. De NOS doet hiermee zo ongeveer de public relations van de KLM die de overlast natuurlijk uitermate betreurt.

Die overlast is natuurlijk precies wat deze staking kracht geeft! Omdat Schiphol een belangrijk verkeersknooppunt is, waar het rond vakantietijd ook extra druk is, is die overlast voorpaginanieuws. Stakingen die niemand bespeurt omdat niemand er last van heeft, missen nogal hun doel. Ook een enkele gedupeerde reiziger snapt dat best. ‘ “Het is de perfecte timing als je je punt wil maken en aandacht wil krijgen”, erkent een andere reiziger (…) “Slim gedaan op dit moment”, beaamt een ander. “De pijn is nu heel groot”’. De staking werkte dus uitstekend. Er zijn vast allerlei arbeiders die zich strategische vragen beginnen te stellen. ‘Wat als wij nu eens…?’

En nee, natuurlijk is het niet leuk als het begin van je vakantie spaak loopt vanwege een staking. Natuurlijk mogen mensen daar best even over mopperen. Maar het is scheef om dat gemopper centraal te stellen, en de grieven van arbeiders ergens naar onderin een nieuwsartikel te verbannen. Gedupeerden kunnen met hun klachten naar de KLM die haar personeel zo tergt dat ze met een staking terugslaan. Niet vergeten een steunverklaring aan de stakers mee te nemen als je toch op Schiphol moet wezen.

En precies de opvallende overlast maakt de staking zo sterk! Precies dankzij al die ‘pijn’, die ‘overlast’ die ons vanaf voorpagina en sociale media toeschreeuwt, hebben we het er allemaal over! Precies daarom gaan discussies nu niet enkel over lange wachtrijen en gedupeerde reizigers, maar ook over hoge werkdruk en lage lonen, en over de vraag wie hier nu eigenlijk de harde werkers zijn over wie het vooral zou horen te gaan. De stakers op Schiphol geven ons gratis een stukje educatie in klassenverhoudingen in Nederland. De les is zo duidelijk als wat. Zij daarboven, in hun glimmende kantoren, jagen ons op en plukken ons leeg. Maar als wij hier beneden, mensen die het werk doen waar de maatschappij op draait en waar de rijken op parasiteren, samen terug slaan, dan kunnen we daar samen iets tegen doen. En terugslaan doe je bijvoorbeeld door het werk neer te leggen. Zeer leerzaam, en hopelijk doet goed voorbeeld weer eens goed volgen.

En dit goede voorbeeld gaat niet alleen over arbeidsverhoudingen. Dit goede voorbeeld is tegelijk een middelvinger in het gezicht van de autoriteit. Dit was een actie van mensen die gewoon samen eens luid NEE zeiden en NEE deden tegen wat het van hogerhand dag in dag uit wordt opgedrongen. Wat we hier dus heel even echt aan het werk zagen terwijl het werk stillag, dat was de anarchie. Hoeveel groepsimmuniteit tegen revolte ‘onze’ vakbondsbestuurders, journalisten en de kapitalistenklasse ook proberen te verwekken, dat virus van revolte blijkt weer eens springlevend. Ruim een week voor 1 Mei 2022 is dat helemaal geen vervelende gedachte

Noten:

1 ‘Gedupeerde reizigers op chaotisch Schiphol: “Verheugden ons op Spaans terrasje”’, NOS, 23 april 2022, https://nos.nl/artikel/2426199-gedupeerde-reizigers-over-chaos-schiphol-verheugden-ons-op-spaans-terrasje

2 Ties Joosten, Twitter-thread, 23 april 2022, https://twitter.com/tiesjoosten/status/1517821493832556545

Peter Storm