Terreurdaad tegen klimaatactievoerders: gezag kijkt toe, NOS zwijgt

vrijdag 8 april 2022

Vandaag, 8 april, hebben een elftal actievoerders(*) een dikke vier uur lang de poort geblokkeerd van de Vliegbasis Leeuwarden, een militaire luchtmachtbasis.(1) De timing was gepast en wrang. het verloop was deels schokkend. En de NOS deed waar ze goed in is. De NOS deed er het zwijgen toe.

Gepast: het was de laatste dag van een twee weken durende militaire oefening. Zo’n oefening is oorlogsvoorbereiding. Zo’n oefening is lawaai. En zo’n oefening is vervuiling, klimaatbederf. Weg ermee, en om dat te onderstrepen: blokkeren die handel. Wrang: het is oorlog, we zijn allemaal vreselijk boos op Poetin en zijn koloniale – gelukkig niet erg succesvolle – veroveringsoorlog in Oekraïne. Voor veel mensen vertaalt die boosheid zich in vrijwel kritiekloze steun aan de NAVO, aan militaire support richting Oekraïne en dergelijke. Psychologisch begrijpelijk, die houding, onder de druk van media, beeldvorming en propaganda. Principieel en politiek verkeerd, maar wel een feit om rekening mee te houden. Op zo’n moment is het blokkeren van een militaire basis van een NAVO-staat een gevoelig iets.

Mede daarom heb ik voor deze blokkadeactie een enorme waardering. Ze zijn niet geweken voor een dreigende vijandige publieke opinie. Ze trotseerden de hoon en de intimidatie. Ze staken hun nek uit en deden wat ze nodig vonden: een statement maken, en daadwerkelijk de poort urenlang blokkeren, waarbij ze zich met lock-ons vastgeketend hadden aan elkaar. Dat is geen gemakkelijk potje zitten voor de poort: je bewegingsvrijheid is ernstig beperkt, je zit op de koude grond, daadwerkelijk de boel te versperren met elkaar. Petje af voor de volharding en het incasseringsvermogen van deze dappere mensen!

En ze liepen ook nog andere risico’s! Dit had in arrestaties kunnen uitmonden, als de politie er genoeg van had gekregen. Actievoerders kozen er zelf voor om er na vier uur een punt achter te zetten.(2) Ze hadden flinke media-aandacht gehad, in die zin was het doel bereikt. Geen arrestaties dus, geen pijnlijke politieprocedures om mensen uit de lock-ons te krijgen, geen rechtstreeks politiegeweld. Het is weer eens wat anders.

Maar er was nog ander gevaar. Een automobilist reed, over het trottoir en grasperk bij de blokkade, op demonstranten.(3) Die stonden voor de auto maar werden door die wagen teruggeduwd. En levensgevaarlijke situatie! Als een actievoerder zou zijn uitgegleden, zou de automobilist die persoon zware verwondingen hebben toegebracht met diens rijdende gevaarte. Doodeng om te zien, erg riskant om mee te maken. Dit was een terreurdaad tegen actievoerders. Dat de daad zonder slachtoffers bleef, doet daar niets aan af.

Intussen was er politie en marechaussee. Op beeldmateriaal is glashelder te zien hoe een agent van de Koninklijke Marechaussee toekeek en niets deed. Over de stoep rijden: sowieso een verkeersovertreding volgens hun eigen regeltjesboek; op mensen in rijden, op zijn minst het risico nemen dat iemand zwaar gewond raakt: duidelijk een misdrijf volgens alweer hun eigen wetten. De staatsdienaren, criminaliteitsbestrijders en ordehandhavers deden niets om dit te voorkomen, en ook niets om de overduidelijke dader – ‘verdachte’ is echt een verhullend eufemisme hier – tegen te houden of aan te houden.

Politie en marechaussee gaven dus, door niet in te grijpen, de automobilist groen licht bij het plegen van zijn terreurdaad. Dat maakt politie en marechaussee zelf medeplichtig aan die terreurdaad. De automobilist mocht doen wat de politie zelf niet actief deed: de blokkade aanvallen, geweld plegen tegen demonstranten. Er was dus wel degelijk politiegeweld vandaag. het was alleen uitbesteed, tijdelijk geprivatiseerd.

De vraag is dan ook niet zozeer waarom de politie niets deed tegen die automobilist: soort steunt immers soort, gezag en automobilist stonden onmiskenbaar aan de zelfde verkeerde kant. De vraag is eerder: wat gaan wij doen tegen de politie en de marechaussee? Tegen zo’n automobilist zijn een volgende keer kraaienpoten een goed idee, zoals ik al heb zien opperen. En ik zie ook niet waarom de voorruit van zo’n auto respect verdient. Maar wat doen we tegen die medeplichtige marechaussee en politie?

En nog iets. Ik heb aardig wat gezien in regionale media. Waar verslaglegging van plaatselijk nieuws hun werk is, daar hebben zij hun werk gedaan. Maar waar was de NOS? Misschien dat ze het kort vermeld hebben ergens. Maar het staat niet prominent, of zelfs maar vindbaar, op de NOS-website. Nu.nl idem, RTL Nieuws idem.

Het is ondenkbaar dat deze drie media niet in de loop van de dag op de hoogte zijn geraakt van het hierboven beschreven voorval. Dat ze het niet genoemd hebben, betekent dat ze het hebben verzwegen. Wie zwijgt stemt toe. Zo helpt onder meer de NOS mee om terreur tegen actievoerders te normaliseren. Wellicht dat we daar een volgende keer rekening mee kunnen houden, als we doelwitten voor een actie uitkiezen.

Noten

(*) Noot, aangebracht vlak na plaatsing: Hier stond heel even “vijftien”, maar dat klopt bij nader inzien niet.

1 Extinction Rebellion blokkeert hoofdingang vliegbasis’, Vliegop, 8 april 2022, https://vliegop.noblogs.org/post/2022/04/08/extinction-rebellion-blokkeert-hoofdingang-vliegbasis/

Asing Walthaus, ‘ Na dik vier uur einde demonstratie klimaatactivisten Extinction rebellion bbij vliegbasis leeuwarden’, Dagblad van het Noorden, 8 april 2022, https://dvhn.nl/groningen/Na-dik-vier-uur-einde-actie-bij-vliegbasis-Leeuwarden-27599159.html

‘Automobilist duwt actievoerders Extinction rebellion bij vliegbasis weg’, Omrop Fryslan, 8 april 2022, https://www.omropfryslan.nl/nieuws/1142817-automobilist-duwt-actievoerders-extinction-rebellion-bij-vliegbasis-weg

Peter Storm