Strijdkroniek 23 augustus 2021: VS, Pakistan, Groot-Brittannië, Argentinië
maandag 23 augustus 2021
- VS: arbeiders snackbedrijf Nabisco in staking
- Pakistan: waterprotest met sociale en nationale dimensie
- Groot-Brittannië: hongerstaking Gurkha’s
- Argentinië: capibara’s in actie
Terwijl ik verder ga met mijn serie over Afghanistan – er komen waarschijnlijk nog twee delen – nu even tijd voor de Strijdkroniek. Die bevat stakende koekjesbakkers, blokkerende vissers, hongerstakende gepensioneerde militairen, en capibara’s die hun leedgebied terugvorderen. We beginnen in de Verenigde Staten.
VS: arbeiders snackbedrijf Nabisco in staking
Sinds 10 augustus staken arbeiders van snackbedrijf Nabisco tegen dreigende verslechtiering van hun arbeidsvoorwaarden. Nabisco wil werken op zaterdag en zondag niet langer als overwerk betalen. Zolang er niet meer dan 40 uur gewerkt wordt, wordt het reguliere tarief van toepassing. Ook wil het bedrijf nieuw personeel een slechter ziektekostenregeling opleggen dan personeel dat er al werkt. Het ‘aanbod’ komt neer op langer werken zonder extra betaling, plus het verdelen van het personeel in een groep met iets meer en een groep met nog minder rechten.(1) Een forse aanval van ondernemerskant dus.
In Nabisco is juist tijdens de pandemie keihard doorgewerkt – waarbij het management thuis kon werken maar de arbeiders dus niet. Die arbeiders maken snacks, waaronder onder meer de oreo-koekjes. Dat leverde veel op – aan de eigenaars. Dirk van der Put, CEO van het bedrijf Mondelez International, eigenaar van Nabisco, dreigt in totaal 55 miljoen dollar te incasseren, 1,45 miloen als salaris maar met aandelenopties en pensioenregeling erbij komt het op 17 miljoen. Doe daar nog 38 miljoen bij als compensatie voor wat hij misloopt als inkomsten van zijn vorige bedrijf, en je komt op 55 miljoen dollar uit.(2) Het zal niet elk jaar zo’n CEO-feest zijn, maar dat het er af kan is wel tekenend. De arbeiders maken met hun soms 12-urige en soms 16-urige werkdagen een flinke winst voor het bedrijf: 3,6 miljoen in 2020. Houders van aandelen in het bedrijf zagen de prijs daarvan 6 procent stijgen.(3) het loon van een arbeider in de koekenbakkerijen van Nabisco? Gemiddeld 31.000 dollar. Per jaar.(4) Zo zien klassentegenstellingen er uit.
Op de achtergrond speelt nog een grief: het bedrijf heeft herhaaldelijk vestigingen in de VS gesloten en het personeel ontslagen, om goedkopere arbeidskrachten aan te nemen in nieuwe vestigingen in Mexico. Het doordrukken van zo slecht mogelijke arbeidsvoorwaarden, onder dreiging van outsourcing van werkplekken. Dat is de manier van Nabisco om hoge bedrijfswinsten nog verder ophoog te krijgen.
De staking begon in Portland, Oregon, waar in de VS vrijwel alles tegenwoordig begint, met 200 arbeiders die op 10 augustus het werk neerlegden. Al snel deden arbeiders in Richmond, Virginia mee, en ook in Aurora, Colorado. Op 19 augustus sloten ook Nabisco-arbeiders in Chicago zich bij de staking aan.(5) De vakbond waar betrokken arbeiders veelal lid van zijn is de Bakery, Confectionary, Tobacco Workers and Grain Millers International Union BCTGM. Het totale aantal stakers bedraagt intussen 1000.(6)
De staking krijgt in tussen uit diverse hoeken steun, bijvoorbeeld van de linksige senator Bernie Sanders, en van de Democratic Socialists of America. Maar de aardigste solidariteitsbetuiging komt wat mij betreft van arbeiders in Topeko, Kansas, leden van dezelfde vakbond BCTGM. Die hadden zelf zeven weken lang gestaakt tegen soortgelijke verslechteringen.(7). Resultaat? Ten minste de garantie op een vrije dag in de week.(8) Ja, strijd loont. Arbeidersstrijd, hoezeer zelfs in vakbondskring de strijd heel verhullend een gevecht voor de “Amerikaanse middenklasse’ wordt genoemd.
Pakistan: waterprotest met sociale en nationale dimensie
In Gwadar, een havenstad in Pakistan, protesteren mensen, vanwege watertekorten maar ook vanwege Chinese economische invloed.(9) Het is een vervormd stuk klassenstrijd, met een anti-imperialistische dimensie maar ook met een lelijke chauvinistische ontsporing. ‘Deze week blokkeerden vissers en andere locale arbeiders de wegen in Gwadar, een kuststad in Baluchistan. Ze verbrandden banden, riepen leuzen en sloten de stad goeddeels, om water en elektriciteit te eisen, en een stop op Chinese trawlers die illegaal vissen in nabijgelegen wateren en de vis meenemen naar China’. Overheidsrepressie leidde vervolgens tot twee gewonden. Ook was er een zelfmoordaanslag tegen Chinezen in de stad die twee kinderen het leven kostte. Dat was op 20 augustus. Het al langer actieve Baluchistan Bevrijdingsleger (BLA) eiste de aanslag op. Baluchistan is een provincie van Pakistan waar vaker strijd is tegen het centrale gezag, en ook tegen China’s economische invloed.
De aanvallen op Chinezen zijn weerzinwekkend. Maar dat mensen in Gwadar boos zijn op de Chinese staat is helemaal niet raar. De haven van Gwadar maakt deel uit van het Chinese Belt and Road Initiative, in het kader waarvan China in heel veel landen via investeringen economische ontwikkeling bevordert maar tegelijkertijd ook de Chinese invloed uitbreidt. De haven van Gwadar is bijvoorbeeld aan multinationale onderneming verpacht waarachter Chinese steun zit. China heeft investeringen heeft beloofd waar ook de plaatselijke bevolking baat bij zou hebben, maar die bevolking wacht nog steeds. Overigens waren het Pakistaanse functionarissen zelf die de Chinese rol aanprezen en Gwadar een rol als een nieuw Singapore in het vooruitzicht stelde. Mensen ter plekke zien er niets van. Maar ze zien wel dat Chinese vissersboten hun opbrengt afvoeren naar China. China ontkent die illegale visserij. Maar de Chinese staat ontkent wel meer, en ze is daarin natuurlijk niet uniek.
Dat boze arme mensen hun woede koelen op willekeurige Chinezen is reactionair en verwerpelijk. Maar dat sociale ellende zich vertaalt in revolte die zich ook tegen China keert, is heel voor de hand liggend. Wat China’s heersers via visserij, maar vooral via die infrastructuurprojecten onder het etiket Belt and Road Initiative doen, is een vorm van imperialistische overheersing. Weerstand tegen die overheersing is geen onzin. De Chinese heersers zijn voor arme bewoners van Gwahar immers niet zomaar vreemde mogendheid, ze zijn rechtstreeks de klassenvijand.
Groot-Brittannië: hongerstaking Gurkha’s
Hoe dankbaar koloniale staten zich gedragen jegens hun personeel, ontdekken momenteel tolken en andere Afghanen die Nederlandse militairen hebben ondersteund in hun bijdrage aan de koloniale bezetting van dat land. E was zo goed als niets voorbereid voor hun evacuatie, en het sprak aanvankelijk niet eens vanzelf dat deze mensen in Nederland welkom waren. Het is te schunnig voor woorden. Maar het is niet nieuw. Zuid-Molukkers, nakomelingen van KNIL-militairen die Nederland hielpen in haar koloniale bezetting van Indonesië, kunnen er over meepraten Die KNIL-soldaten zijn zonder pardon naar Nederland gehaald met mooie toezeggingen, om daar vervolgens te worden gedemobiliseerd – ontslagen, in feiten – en in kampen te worden gestopt.
Groot-Brittannië heeft iets soortgelijks: de Gurkha’s, Nepalezen die vochten in het Britse leger. Er waren er in totaal zo’n 200.000. En het Britse rijk heeft ze gebruikt in twee wereldoorlogen en allerlei koloniale conflicten. Maar Gurkha’s die voor 1997 in dienst waren, kregen niet dezelfde pensioenen als Britse militairen uit Groot-Brittannië zelf. Het idee was dat ze immers terug zouden gaan naar Nepal, en daar waren de kosten van levensonderhoud lager. Alsof pensioen gebaseerd is op te verwachten kosten van levensonderhoud, en niet op bewezen diensten.
Deze mensen hadden net zo hard – aan de verkeerde kant trouwens, of minstens aan een van de verkeerde kanten – gevochten als hun Britse collega’s. Minder pensioen betekent gewoon discriminatie, en dat het gaat om mensen die zich als instrument van overheersing en kolonialisme lieten gebruiken, verandert daar niets aan. Terecht accepteerden Gurkha’s die ongelijke behandeling niet.
En zo vond er afgelopen weken een hongerstaking van Gurkha’s plaats van dertien dagen. Ze hadden zich verzameld in een soort kampement voor de ambtswoning van premier Johnson. En ze boekten resultaat. Althans: Groot-Brittannië gaat nu met de ambassade van Nepal praten over de kwestie. De hongerstaking was op 20 augustus voorbij.(10) Zouden Afghaanse tolken in Nederland in 2071 hetzelfde moeten doen om achterstallige betalingen van Nederland los te krijgen? Hier gebeurt immers alles 50 jaar later.
Argentinië: capibara’s in actie
Het laatste woord krijgen vandaag de capibara’s. De wat? Jawel, capibara’s, grote knaagdieren die in Zuid-Amerika leven. Ook in Argentinië, waar ze een gated community van rijke mensen bij de Parana rivier onveilig maken. Die rijkeluisbuurt heet Nordelta en is gebouwd op een wetland-gebied. En daar wonen dus capibara’s, en die zien geen enkele reden waarom zij de gates van een gated community zouden moeten respecteren. Dat geeft ‘overlast’, van honden die worden gebeten tot uitwerpselen alom, schade aan de gladde gazons en verkeersincidenten. De dieren zijn dan ook niet klein: denk aan een soort cavia, maar dan een meter lang. Bewoners klagen steen en been en grijpen soms naar hun geweer.
Andere mensen in Argentinië zien de humor van de capibara-activiteiten wel in Niet elke Argentijn woont immers in zo’n luxe gated community. De capibara’s, in Argentinië carpinchoss genoemd, krijgen dan ook steunbetuigingen, al dan niet met knipoog. ‘Mijn totale steun voor de Peronistische carpinchos van de Nordelta die hun habitat terug claimen’ twittert iemand. Peronisten zijn in Argentinië een linksige partij, een mix van sociaaldemocratie en anti-imperialistisch getoonzet nationalisme, en ongetwijfeld met hun kleine beetje linksheid al de schrik van veel gated community-bewoners. Die willen geen ‘capibara-invasie’ in hun luxe leefoorden.
Hoezo trouwens, invasie? Enrique Viale legt uit. ‘Het is andersom: Nordelta viel het ecosysteem van de carpinchos binnen.’ Dat niet alleen. ‘Rijke onroerend-goed projectontweikkelaars met regeringssteun moeten de natuur verwoesten om klanten een droom te verkopen van leven in hde wildernis – omdat de mensen die deze huizen kopen natuur willen – maar zonder de muggen, slangen en carpinchos’. Er is natuurlijk geen enkele reden waarom die capibara’s daar voor zouden moeten wijken. En dat doen ze ook niet.
Feitelijk staan ze zij aan zij met al die arme mensen die net zo goed slachtoffer zijn van een ontwikkeling die wetlands sloopt waar dieren wonen, maar die ook dienen als buffer voor water. Zonder die buffer zijn het mensen in arme buurten die wegspoelen als de regen in al te grote overvloed neerdaalt, zoals Viale uitlegt. ‘Zoals altijd zijn het de armen die uiteindelijk de prijs betalen’ – van klimaatverandering, maar dus ook van de vorm van gentrificatie waar wetlands en capibara’s slachtoffer van zijn. Maar willoze slachtoffers zijn die capibara’s in ieder geval niet. Go, carpinchos, go!
Noten:
1 Alex N. Press, ‘Nabisco Workers Are on Strike in Three States’, Jacobin, 18 augustus 2021, https://jacobinmag.com/2021/08/nabisco-workers-strike-portland-colorado-virginia
2 Gregg Trotter, ‘Oreo-maker Mondelez’ s new CEO could make more than $55 in his first year’, Chicago Tribune, 3 augustus 2021, https://www.chicagotribune.com/business/ct-oreo-mondelez-ceo-pay-0804-biz-20170803-story.html
3 Brett Wilkins, ‘ “No Contract, No Snacks”: Nabisco Workers on Strike Across USA’, Common Dreams, 20 augustus 2021, https://www.commondreams.org/news/2021/08/20/no-contracts-no-snacks-nabisco-workers-strike-across-us
4 Michael Sainato, ‘ “We’re peons to them”: Nabisco workers on why they’re striking’, The Guardian, 23 augustus 2021, https://www.theguardian.com/us-news/2021/aug/23/nabisco-factory-workers-striking
5 Brett Wilkins, ‘ “No Contract, No Snacks”: Nabisco Workers on Strike Across USA’, Common Dreams, 20 augustus 2021, https://www.commondreams.org/news/2021/08/20/no-contracts-no-snacks-nabisco-workers-strike-across-us
6 Kate Gibson, “Nabisco workers say their strike is “a fight for the American middle class”’, CBS News, 20 augustus 2021, https://www.cbsnews.com/news/nabisco-strike-workers-call-a-fight-for-the-american-middle-class/
7 Brett Wilkins, ‘ “No Contract, No Snacks”: Nabisco Workers on Strike Across USA’, Common Dreams, 20 augustus 2021, https://www.commondreams.org/news/2021/08/20/no-contracts-no-snacks-nabisco-workers-strike-across-us
8 Kate Gibson, “Nabisco workers say their strike is “a fight for the American middle class”’, CBS News, 20 augustus 2021, https://www.cbsnews.com/news/nabisco-strike-workers-call-a-fight-for-the-american-middle-class/
9 Shah Meer Baloch, ‘Protests in Pakistan erupt aginst China’s belt and road plan’, The Guardian, 20 augustus 2021, https://www.theguardian.com/environment/2021/aug/20/water-protests-in-pakistan-erupt-against-chinas-belt-and-road-plan
10 ‘Nepalese Gurkhas end hunger strike over UK military pensions’, Aljazeera, 20 augustus 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/8/20/nepalese-gurkhas-end-hunger-strike-over-uk-military-pensions
11 Uki Goni, ‘Attack of the giant rodents or class war? Argentina’s rich riled by new neighbors’, The Guardian, 22 augustus 2021, https://www.theguardian.com/world/2021/aug/22/argentina-capybaras-giant-rodents-gated-community
Peter Storm