Strijdkroniek 15 februari 2021: Georgië, Cyprus, Griekenland

maandag 15 februari 2021

Deze strijdkroniek zou in het teken van Myanmar kunnen staan, als ik daarvoor had gekozen. In dat Zuidoost-Aziatische land woedt de revolutie, en daartegenover ook de repressie vanuit het militaire leiding dat zichzelf met een staatsgreep aan nog wat extra macht macht had geholpen.

Die staatsgreep stuitte eerst op kleinschalige demonstraties en burgerlijke ongehoorzaamheidsactie. Die actie is inmiddels uitgegroeid tot een algemene staking, en de demonstraties brengen dagelijks intussen honderdduizenden mensen op de been. Het regent inmiddels arrestaties, en intussen is ook het leger met pantservoertuigen op de straten verschenen. Demonstraties gaan echter door.

Het drama in Myanmar verdient aandacht in afzonderlijke artikelen. Twee van zulke artikelen schreef en publiceerde ik afgelopen week.(1) Er komt ongetwijfeld meer, en hopelijk laten meer anarchisten zich eens horen en zien over deze door en door vrijheidslievende strijd.

Er gebeurt echter meer! Kleinschaliger protesten dan in Myanmar, maar meer dan waard om naar voren te halen in deze kroniek. Daar gaan we.

• Georgië: werkers bezorgdienst verdedigen arbeidsvoorwaarden
• Cyprus: demonstratie tegen corruptie en lockdown
• Griekenland: studenten tegen politie op universiteit

Georgië: werkers bezorgdienst verdedigen arbeidsvoorwaarden

In Tbilisi, de hoofdstad van de Georgië, voerden bezorgers van het bedrijf Glovo actie tegen verdere aantasting van hun toch al beroerde betaling.(2) Zo proberen ze te voorkomen dat ze zich letterlijk 7 dagen in de week 12 uur moeten laten opjagen van bestelling naar bestelling om nog aan een enigszins draaglijk redelijk inkomen te komen.

Glovo werkt ongeveer zoals Uber. Inloggen op een app, daar een order aannemen om eten te brengen van restaurant naar klant. Je wordt per onder – heel weinig – betaalt. Meer orders, meer inkomen. Formeel werk je dus voor jezelf, niet voor een baas. Maar je jaagt jezelf dus op. Een van de koeriers: ‘Je riskeert je gezondheid om een fatsoenlijk loon te krijgen en voor je gezin te kunnen zorgen’.

De druk wordt vooral verhoogd met het bonussysteem dat het bedrijf hanteert: je krijgt een bonus a pas als je een bepaald aantal bestellingen per week hebt behaald. Dat aantal ligt zo hoog dat je je al kapot werkt om er voor in aanmerking te komen. Twintig uur werk is niet genoeg: dan haal je niet voldoende bestellingen. In augustus 2020 veranderde Glovo het bonusstelsel eenzijdig: nog meer ritten om voor de bonus in aanmerking te komen. Bezorgers klaagden, maar niet openlijk en niet gezamenlijk.

Maar in januari 2021 veranderde het bedrijf ook nog eens de betaling-per-kilometer voor de orders. Koeriers zeggen ook dat de afstanden die Glovo hanteert, niet kloppen vergeleken met Google Maps. Ook zo berooft het bedrijf koeriers van een stukje inkomen. Voeg daarbij lange wachttijden bij op bestellingen af te halen, plus het feit dat er soms gewoon gene orders genoeg zijn om aan je bonus te komen, en je hebt ruimschoots genoeg redenen gezien voor grote woede onder de bezorgers.

Op klachten reageerde het in Spanje gevestigde bedrijf dat ze eerst het hoofdkwartier moeten raadplegen. Bezorgers hebben intussen wel uitgevonden dat hun collega’s in de Spaanse veel beter af zijn: bijvoorbeeld ‘gegarandeerd uursalaris, ook als er geen orders zijn.’ Hoe dat zo was gekomen? Daar was al actie gevoerd! Actie kwam er in Tbilisi dus ook. Die woedde ontlaadde zich: koeriers stroomden in protest samen en een flink aantal weigerde werk in wat neerkwam op een staking. Op 10 februari draaide Glovo enkele verslechteringen terug: de betaling per kilometer werd weer naar het niveau van voor de recente verlaging opgetrokken. Actie bleek dus ook in Tbilisi te werken. Ja, ook flexwerkers kunnen een vuist maken tegen hun baas.

Cyprus: demonstratie tegen corruptie en lockdown

Een felle demonstratie tegen zowel corruptie als lockdownrepressie op Cyprus, afgelopen zaterdag 13 februari 2021. Het betrof honderden betogers. Ze waren boos over wat bekend staat als de zaak van de ‘gouden paspoorten’: identiteitspapieren zijn gewoon beschikbaar, als je maar flink wat geld neertelt. Ze waren boos over de beperkingen vanwege de lockdown die ook op Cyprus is ingesteld met corona als argument.

Dat virus hakt er ook op Cyprus wel degelijk in: 35.000 infecties, tot nu toe 230 dodelijke slachtoffers. Maar mensen zeggen dat de regering het virus misbruikt tegen de vrijheid om actie te voeren. ‘De regering heeft iedere legitimiteit verloren na het paspoortschandaal en gebruikt de pandemie als reden om protesten te stoppen’, aldus Andreas, die de demonstratie juridisch ondersteunde.

Belangrijk: dit klinkt misschien als net zoiets als de demonstraties die corona-ontkenners a la Viruswaanzin/Viruswaarheid plus allerlei uiterst-rechtse lieden bij herhaling ook in Nederland hielden. Die indruk is onjuist. De demonstranten in Cyprus zijn klaarblijkelijk geen corona-ontkenners. Velen van hen droegen bijvoorbeeld wel degelijk gezichtsmaskers en zijn zich van het virusgevaar bewust. En de organisatie kwam voornamelijk uit heel andere hoek. ‘Meerdere groepen waaronder, linkse en antifascistische activisten en vakbonden hebben sociale media gebruikt om tot het protest in de hoofdstad op te roepen’, schreef Aljazeera.(3) Dit is riskant maar wel degelijk zinnig protest wegens serieuze grieven. Het gezag reageerde zoals gezag vaker reageert als het zich uitgedaagd voelt. Vandaar dat de politie traangas en een waterkanon inzette tegen de actievoerders.

Griekenland: studenten tegen politie op universiteit

Studenten in Griekenland zijn in beweging gekomen tegen de regering van premier Mitsotakis en de hard rechtse partij Nieuwe Democratie die sinds 2019 in het zadel zit. Aanleiding is het besluit van die regering op politie te stationeren op de universiteit zelf. Ongewapende politie, maar wel met de bevoegdheid om ‘zo nodig’ de oproerpolitie te hulp te roepen. Oproerpolitie in de universiteitscampus zien studenten terecht als een grove aanval op hun vrijheid en hun ruimte om zichzelf te organiseren, zichzelf te verdedigen tegen universitaire en andere autoriteiten.

Die vrijheid dateert uit de nasleep van 1973, het jaar toen een grote studentenopstand in Athene de val hielp inluiden van het militaire bewind dat sinds ene staatsgreep in 1967 aan de macht was. Er kwam een zogeheten asielwet die verbood dat politie op universiteitsterrein actief was. Daarmee werden universiteiten bolwerken van activisme, en de huidige regering wil daar een eind aan maken. De wet zelf is al geschrapt. En nu dus daadwerkelijk politie op de campus, als de regering haar zin krijgt.

Voorstanders van de wet wijzen op het feit dat zonder politie allerlei criminaliteit en vervelende toestanden rond drugshandel en dergelijke het leven op de universiteit niet bepaald veraangenamen. Het zal wel. Diezelfde regering veraangenaamt het leven van miljoenen mensen zelf bepaald niet, door ze het ene recht na het andere, de ene voorziening na de andere, af te pakken wegens eindeloos bezuinigingsbeleid. Diezelfde regering heeft laten zien hoe grof haar politie optreedt tegen protest. Deze regering is niet bezig met het garanderen van een prettig leefklimaat voor de universitaire gemeenschap. Deze regering is verzet tegen haar prioriteiten nog wat moeilijker te maken dan het al is.

Pikant detail: ooit was er gewoon security op de universiteit. Die is echter al wegbezuinigd. Voor zover en onveiligheid heerst op de campus, heeft het bezuinigingsbeleid dat zelf in de hand gewerkt. Oproerpolitie is daartegen geen antwoord. Het zou bijvoorbeeld wel eens kunnen helpen om de studenteninkomens aanzienlijk te verhogen, en het opjagen van vluchtelingen te staken. Dat zou drugshandel als inkomensaanvulling wel eens een stuk minder aantrekkelijk kunnen maken.

De verwijzing naar misdaad en drugs op de universiteit is een smoes. Het echte doel van rechts is: strijdbare en radicale studenten beroven van een plek waar ze zich kunnen organiseren, en vanwaaruit ze actie kunnen voeren tegen onder meer die regering. De universiteit als vrijplaats dreigt geplet te worden, zodat de universiteit als bedrijf kan functioneren, ‘zoals het hoort’ in de dominante neoliberale optiek.

Studenten protesteren dus, en heftig ook. ‘Voordat de zon was opgekomen boven Tessaloniki op woensdag hadden Stergio Grigoriou en zijn medestudenten de belangrijkste universiteit van de Griekse metropolis omringd en alle ingangen ernaartoe gebarricadeerd’, zo begint het Guardian-artikel(4) waarop ik het bovenstaande mede baseer. Enough 14 schrijft meer over het protest: op 11 februari vonden in de hoofdstad Athene vochten boze met de oproerpolitie , op een demonstratie van meerdere duizenden deelnemers. Na arrestaties trokken demonstranten op naar een hoofdkantoor van de politie, waar ze ook weer tegenover oproerpolitie kwamen te staan. .De dag erna liet de politie een protestdemonstratie met rust. Ook elders in griekenland vond protest plaats, onder andere in Patras, en dus in Tessaloniki.(5)

Tot kronieks, tot volgende week. En solidariteit met de vrijheidsstrijd in Myanmar!

Noten:

1 Peter Storm, ‘Myanmar: opstand tegen staatsgreep’, peterstormt.nl, 10 februari 2021, https://peterstormt.nl/2021/02/10/myanmar-opstand-tegen-staatsgreep/ en Peter Storm, ‘Myanmar: algemene staking! Revolutie?”, peterstormt.nl, 13 februari 2021, https://peterstormt.nl/2021/02/13/myanmar-algemene-staking-revolutie/

2 Sopiko Japaridze, ‘In Tbilisi, delivery drivers learn their power lies in stopping work’, Open Democracy, 10 februari 2021, https://www.opendemocracy.net/en/odr/tbilisi-delivery-drivers-stop-work-glovo/

3 ‘Cyprus police use teargas at rally against graft, COVID curbs’, Aljazeera, 13 februari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/2/13/cyprus-police-use-teargas-as-hundred-protests-corruption

4 Helena Smith, ‘Greek students at the barricades in dispute over education bill’, The Guardian, 11 februari 2021, https://www.theguardian.com/world/2021/feb/11/greek-students-at-the-barricades-in-dispute-over-education-bill

5 ‘Thousands of Students in Athens Clash With Police During Protest Against Police in Universities’, 13 februari 2021, https://enoughisenough14.org/2021/02/13/thousands-of-students-in-athens-clash-with-police-during-protest-against-police-in-universities/

Peter Storm